14 juni 2016 | Tekst: Menno PontEen stille revolutie in de praktijk De laatste jaren is er steeds meer belangstelling voor een ontwikkeling in de gezondheidzorg waarbij niet de ziekte centraal staat, maar de gezondheid en vooral hoe die te verbeteren. Er wordt zelfs gesproken van een stille revolutie.
Waarom positieve gezondheid? Waarom heeft dit zo lang geduurd? Zoals de inmiddels overleden Franse psychiater David Servan-Schreiber al constateerde in zijn baanbrekende werk ‘Uw brein als medicijn’, is de westerse geneeskunde door zijn fantastische succes blijven hangen in ziektedenken. Door de grote technologische vooruitgang is er in de laatste 150 jaar extreem veel winst geboekt in het opsporen en behandelen van ernstige en ook minder ernstige aandoeningen. Van chirurgijn naar tele-hartchirurgie en van aderlaten naar moderne antibiotica en MRI. Onze levensverwachting is in de laatste 200 jaar net zoveel toegenomen als de 2000 jaar daarvoor! Geen wonder dat we blijven vertrouwen op deze aanpak die voortkomt uit het mechanische wereldbeeld van de vorige eeuw. Alle andere benaderingen van gezondheid blijven ‘alternatief’ totdat het tegendeel ‘bewezen’ is. Evidence based geneeskunde is eerder regel dan uitzondering. Door ziektes te bestrijden gaan we uit van de maakbaarheid van gezondheid. Ziekte en sterven is in deze visie het falen van het menselijke systeem (de machine gaat kapot, ziek zijn is zwak).
Onze levensverwachting is in de laatste 200 jaar net
|
Initiatieven in de praktijk Ook binnen de GGZ is steeds meer aandacht voor een bredere, meer integrale en positieve benadering. De huidige voorzitster van GGZ-Nederland, Jacobine Geel, riep in Medisch Contact (nr51/52, dec 2015) al op om het positieve gezondheidsconcept te omarmen en zoveel mogelijk de patiënt de regie te laten voeren over zijn eigen herstel. ‘Alles doen wat het contact tussen behandelaar en patiënt faciliteert; goede zorg op het goede moment.’
Binnen de arbocuratieve sector is dr Rob Hoedeman (arboarts bij Arboned, gepromoveerd op SOLK en arbeid) al jaren een pionier die hulpbronnen wil inzetten om verzuim terug te dringen en plezier en productiviteit te vergroten. Hij gebruikt hiervoor een model, gericht op het ontwikkelen van positieve spiralen van de werknemer. Binnen de revalidatiesector is Veerkrachtige Revalidatie (zie kader links) een initiatief dat in haar programma op expliciete wijze aandacht besteedt aan de fysieke, mentale/emotionele en sociale veerkracht. Het gaat erom welke biopsychosociale puzzelstukken hierbij van belang zijn.
Door gezondheid te beschouwen als een statische toestand zonder
|
Menno Pont Menno Pont (1965) is sinds 2002 revalidatiearts en is hij werkzaam bij Reade, centrum voor Revalidatie en Reumatologie in Amsterdam waar hij in 2006 de polikli- niek voor Gezondheid en Gedrag start- te met een gespecialiseerd chronisch pijnteam dat zowel logistiek, inhoudelijk als wetenschappelijk voorloper is in de Nederlandse pijnrevalidatie. Met team en programma werd recent de promotie van psychomotoire therapteut Lia van der Maas afgerond: Psychomotor Therapy in Chronic Pain Rehabilitation; Enhancing Body Awareness in multidisciplinary treatment. Deze Randomized Controlled Trial toont aan dat het pijnrevalidatieprogramma op zich al een significant positief effect heeft, maar dat de behandeleffecten op alle proces- en uitkomstvariabelen eerder behaald worden in combinatie met PMT. Ook werkte hij met zijn team mee aan het multicenter onderzoek Fatigo waar ( recent afgeronde promotie van Desiree Vos-Vromans, die aantoonde dat de multidisciplinaire aanpak binnen de revalidatie effectief is). Namens de VRA (vereniging van revalidatieartsen) werkte hij aan de CBO richtlijn CVS ( 2011) en is op dit moment bettrokken bij de ontwikkeling van de nieuwe zorgstandaard SOLK (opvolger van de multidisciplinaire richtlijn SOLK, Trimbos 2012) .
|